Wydawca treści Wydawca treści

Lasy Nadleśnictwa

Według przyrodniczo – leśnej regionalizacji, lasy Nadleśnictwa Barycz położone są w VI-tej Krainie Małopolskiej, w południowej części dzielnicy Łódzko-Opoczyńskiej oraz w północnej części dzielnicy Gór Świętokrzyskich mezoregionie Gór Świętokrzyskich (niemal w całości dwa obręby leśne Barycz i Piła). Stanowią część dużych kompleksów leśnych: Gór Świętokrzyskich i Lasów Włoszczowskich, łączą wyżynne i nizinne tereny Polski Środkowej.

Nadleśnictwo podzielone jest na obręby leśne: Barycz i Piła. Obręb Barycz to w większości obszar zalesionego w krótkim przedziale czasu poligonu wojskowego (stąd są to drzewostany jednowiekowe) założonego na obszarze wysiedlonych w latach 50-tych ubiegłego wieku wsi; obręb Piła to dawne lasy majątku Końskie Wielkie, Fidor, Sokołów oraz część dawnych lasów państwowych wchodzących w skład Nadleśnictwa Radoszyce (wiekowo drzewostany znacznie bardziej zróżnicowane niż w obrębie Barycz).

Struktura pionowa drzewostanów charakteryzuje się małym zróżnicowaniem, przeważają jednopiętrowe  (tabela). Tabela pokazuje niski udział powierzchniowy  drzewostanów o strukturze złożonej dwu i wielopiętrowych, w KO i KDO, choć jak słusznie zauważono podczas ostatniej inwentaryzacji urządzeniowej działania gospodarcze w minionym dziesięcioleciu znacznie poprawiły ten stan (cytat z programu ochrony przyrody):

„Zaszły jednak widoczne zmiany w porównaniu ze stanem z poprzedniej rewizji urządzeniowej. Ilość drzewostanów o budowie jednopiętrowej spadła w n-ctwie o blisko 6 %. Odnotowano wzrost  udziału drzewostanów w klasie odnowienia i do odnowienia o ok. 5%."

Odmiennie do poprzednio omówionej charakterystyki przedstawia się udział gatunków w składzie drzewostanów. Zdecydowanie bogatsze gatunkowo  są drzewostany obrębu Barycz, gdzie powierzchnia drzewostanów jedo i dwugatunkowych znajduje się na podobnym poziomie (w obrębie Piła przeważają jednogatunkowe – wykres). Generalnie jednak w nadleśnictwie większość stanowią drzewostany jednogatunkowe zajmując 41 % powierzchni.

(źródło: NASA 2000, za I. Kardel)

 

 

Pomimo, iż lasy nadleśnictwa znajdują się w całości w granicach występowania wszystkich gatunków lasotwórczych drzew leśnych, to jednak najważniejszym gatunkiem panującym jest sosna występując na 89 % powierzchni leśnej. Pozostałe gatunki: dąb, brzoza, olcha, modrzew, świerk stanowią domieszki.

 

Struktura powierzchniowa gatunków panujących w Nadleśnictwie Barycz

Powierzchniowy udział siedlisk leśnych  w Nadleśnictwie Barycz przedstawia się następująco:

Grupy

siedlisk

Obręby leśne

N-ctwo

Barycz

Piła

pow. [ha]

%

pow. [ha]

%

pow. [ha]

%

żyzność

borowe

3618,42

58,17

5012,15

77,49

8630,57

68,02

lasowe i olsowe

2602,24

41,83

1455,85

22,51

4058,09

31,98

fizjografia

nizinne

5566,71

89,49

5479,60

84,72

11046,31

87,06

wyżynne

653,95

10,51

988,40

15,28

1642,35

12,94

Uwilgotnienie

suche

12,34

0,20

20,41

0,31

32,75

0,26

świeże

4558,06

73,28

3940,88

60,94

8498,94

66,98

wilgotne

1573,40

25,29

2411,41

37,28

3984,81

31,40

bagienne

76,86

1,23

95,30

1,47

172,16

1,36

Ogółem

6220,66

100,00

6468,00

100,00

12688,66

100,00

 

Według regionalizacji fizycznogeograficznej Kondrackiego (1988) obszar Nadleśnictwa należy do prowincji Wyżyny Polskie i do podprowincji Wyżyny Małopolskiej,  makroregionów: Wyżyny Przedborskiej i Wyżyny Kieleckiej, obejmując dwa mezoregiony: Wzgórza Opoczyńskie i Garb Gielniowski.

Nadleśnictwo leży w północno – zachodniej części permo – mezozoicznego obniżenia Gór Świętokrzyskich i w obrębie depresji strukturalnej Opoczna, która stanowi formę bardzo płaską.

Osady mezozoiczne reprezentowane są przez kompleksy skał jurajskich zaliczane do jury dolnej (liasu). Są to głównie piaskowce i mułowce z wkładkami iłów i zlepieńców, bądź syderytów. Nieckę Opoczna wypełniają osady jury środkowej. Trzeciorzęd praktycznie nie występuje na tym terenie. Powierzchnia pokryta jest osadami czwartorzędowymi, jedynie gdzieniegdzie ukazują się wychodnie utworów przed-czwartorzędowych.

Ostatecznie współczesny obraz rzeźby ukształtowało zlodowacenie środkowopolskie, zwłaszcza w okresie dwóch faz: Końskich i Gowarczowa, pokrywając teren glinami zwałowymi. Ich miąższość osiąga 10 m. Znaczne powierzchnie na analizowanym obszarze zajmują piaski i żwiry wodnolodowcowe oraz rzeczne. Miąższość ich waha się od kilku do kilkunastu metrów. Najmłodszymi utworami są holoceńskie piaski i żwiry oraz torfy i namuły rozwinięte głównie w okolicach dolin rzecznych.

Teren jest bardzo urozmaicony, ponieważ leży w strefie przenikania krajobrazów wyżynnych i nizinnych, stąd występują na przemian wyniesienia i obniżenia terenu.

Istnieje duże zróżnicowanie genetyczne czwartorzędowych form rzeźby terenu. Pod względem wysokościowym teren Nadleśnictwa można podzielić na dwie części. W północnej i północno – zachodniej części przeważają formy pochodzenia lodowcowego reprezentowane przez równiny moreny dennej. Nie wykazują one większych deniwelacji. Formy pochodzenia wodnolodowcowego występują w postaci równin sandrowych wykazujących nachylenie ku wschodowi (północno – wschodnia, wschodnia i południowa część obszaru opracowania). Na obszarze przeważają małe i średnie spadki terenu, od 0o do 3o, sporadycznie większe.

Gleby występujące na obszarze Nadleśnictwa w większości należą do gleb murszowych, murszowo – torfowych, mad oraz czarnych ziem.

Najwięcej powierzchni zajmują gleby dobrze przepuszczalne piaski luźne i średnie – 70 % powierzchni nadleśnictwa, gliny i iły zajmują 12 %, piaski pylaste 6 %, piaski gruboziarniste 5 %.

W dolinach rzek stwierdzono występowanie mad oraz utworów torfowych (7 %).