W związku z trwającymi uzgodnieniami w sprawie wzmocnienia ochrony fragmentu Puszczy Świętokrzyskiej położonego na gruntach w zarządzie Nadleśnictwa Suchedniów, RDLP w Radomiu proponuje powołanie na tym terenie trzech nowych rezerwatów przyrody o nazwach: „Wezmo”, „Jodły Dalejowskie” oraz „Buczyny na Świniej Górze”.

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu, po przeanalizowaniu dostępnych danych przyrodniczych oraz po uwzględnieniu głosów lokalnej społeczności przekazanych, między innymi, w ramach konsultacji społecznych prowadzonych w związku z wprowadzeniem przez Ministra Klimatu i Środowiska moratorium na pozyskanie drewna z dnia 08.01.2024 r., opracowała projekt wzmocnienia ochrony fragmentu Puszczy Świętokrzyskiej położonego na gruntach w zarządzie Nadleśnictwa Suchedniów poprzez utworzenie trzech rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 1072 ha.

Szczegółowa dokumentacja projektowa dla proponowanych rezerwatów przyrody o roboczych nazwach „Wezmo” (121 ha), „Jodły Dalejowskie” (345 ha) oraz „Buczyny na Świniej Górze” (605 ha) została przesłana do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach pismem RDLP w Radomiu z dnia 14.11.2024 r. (zn. spr. ZP.7212.61.2024). Projekt stanowi propozycję rozwiązania kompromisowego w odniesieniu do procedowanego przez RDOŚ w Kielcach projektu rezerwatu przyrody „Bliżyńskie Lasy Naturalne” (wniosek Pracowni na rzecz Wszystkich Istot) o powierzchni około 3 tysięcy hektarów (większej niż niektóre parki narodowe).

Propozycja RDLP w Radomiu opiera się na koncepcji ochrony najcenniejszych, według dotychczasowego rozpoznania, fragmentów ekosystemów leśnych, w tej części Puszczy Świętokrzyskiej:

• Proponowany rezerwat „Wezmo” ma na celu zachowanie zwartego obszaru siedlisk „hydrogenicznych” o wysokim stopniu uwilgotnienia, znacznym stopniu naturalności oraz typowej dla tego rodzaju ekosystemów niedostępności terenu.
• Proponowany rezerwat przyrody „Jodły Dalejowskie” będzie chronił przede wszystkim bory jodłowe oraz lasy jodłowo-bukowe i bukowo-jodłowe o zróżnicowanej strukturze przestrzennej i gatunkowej, jako obszar referencyjny w odniesieniu do pozostałych powierzchni występowania borów jodłowych na terenie Puszczy Świętokrzyskiej.
• Proponowany rezerwat przyrody „Buczyny na Świniej Górze” to obszar ochrony, głównie lasów bukowych, a także jodłowo-bukowych i bukowo-jodłowych o wysokim stopniu naturalności i niezwykle zróżnicowanej strukturze przestrzennej.

Przedstawiona przez RDLP w Radomiu propozycja utworzenia trzech rezerwatów przyrody opiera się na koncepcji ochrony trzech głównych typów ekosystemów obecnych w Puszczy Świętokrzyskiej, to jest: ekosystemów hydrogenicznych (borów i lasów wilgotnych, bagiennych oraz łęgów), ekosystemów związanych z borami jodłowymi w różnych fazach rozwoju oraz ekosystemów związanych z lasami liściastymi – głównie buczynami, wykazującymi dynamiczne relacje przestrzenne z borami jodłowymi oraz grądami.

Zdaniem RDLP w Radomiu zachowanie w obrębie Nadleśnictwa Suchedniów wielkopowierzchniowych płatów zbiorowisk borów i lasów jodłowych oraz bukowych i bukowo-jodłowych, to w znacznej mierze efekt prowadzonej na tym terenie od dziesięcioleci zrównoważonej gospodarki leśnej. Celem powołania nowych rezerwatów przyrody, proponowanych przez RDLP w Radomiu będzie więc, nie tylko ochrona głównych typów ekosystemów leśnych, których wyróżnikiem mogą być konkretne siedliska przyrodnicze, lecz przede wszystkim utrzymanie całej złożoności i ciągłości ekosystemu objętego ochroną rezerwatową.

Powołanie nowych rezerwatów przyrody o powierzchni około 1000 ha pozwoli na realne wzmocnienie ochrony tego terenu przy jednoczesnym zachowaniu modelu zarządzania całym obszarem z uwzględnieniem potrzeb ochrony przyrody, zrównoważonej gospodarki leśnej i postulatów lokalnej społeczności.

W przypadku powołania trzech rezerwatów przyrody, według propozycji RDLP w Radomiu, istnieje również możliwość wzmocnienia ochrony pozostałych ekosystemów na całym terenie objętych znacznie większym projektem rezerwatu „Bliżyńskie Lasy Naturalne”, poprzez przyjęcie stosownych rozwiązań ukierunkowanych na ochronę cennych siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków na tym terenie, tak, aby powstał duży obszar funkcjonalny o zróżnicowanym reżimie ochronnym.

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu uważa, że złożone przez nas propozycje powołania trzech rezerwatów przyrody stanowią koncepcję kompromisową, uwzględniającą zarówno potrzeby w zakresie ochrony przyrody, jak również inne funkcje pełnione przez ten kompleks leśny.

Ryc. 1. Proponowane granice trzech rezerwatów przyrody
oraz granice rezerwatów istniejących.

Ryc. 2. Proponowane granice trzech rezerwatów przyrody (kolor niebieski), obszar rezerwatów istniejących (kolor zielony) oraz granice projektowanego rezerwatu przyrody „Bliżyńskie Lasy Naturalne” (kolor czerwony).